In 2012 heeft de regering besloten dat het jeugdhulpstelsel op de schop moet. Het toenmalige stelsel was te ingewikkeld met veel verschillende organisaties, veel regels en nogal wat bureaucratie. Het gevolg was dat jeugdigen en hun ouders niet altijd kregen wat ze nodig hadden.
De jeugdzorg:
§ stond veel te ver af van de woon en leefomgeving van jeugdigen en hun ouders,
§ ging uit van problemen in plaats van het zelf-oplossend vermogen en de talenten van jeugdigen, hun ouders en het sociale netwerk,
§ groeide explosief en was te kostbaar,
§ was versnipperd over rijk, provincies, gemeenten en zorgverzekeraars waardoor het moeilijk was om de jeugdhulp beter te kunnen organiseren.
Met ingang van 2015 is de verantwoordelijkheid voor de jeugdhulp overgedragen aan de gemeenten. De gemeente staat dicht bij haar inwoners en is daardoor beter in staat om aan te sluiten bij de vraag van jeugdigen en hun ouders (maatwerk), goed samen te werken met en rondom gezinnen en verbindingen te leggen tussen alle betrokkenen. Dit wordt de ‘transitie’ genoemd. Deze transitie moest zorgen voor betere, snellere, effectievere en minder kostbare jeugdhulp.
Van transitie naar vernieuwing van de jeugdhulp (transformatie)
Het overhevelen van de taken naar de gemeente lost niet automatisch alle problemen op in de jeugdhulp. Daarvoor is ook een transformatie nodig: een inhoudelijke vernieuwing. Dit is nodig om de inhoudelijke doelstellingen van de transitie te realiseren. Namelijk:
§ het kind centraal stellen: het versterken van de woon en leefomgeving van jeugdigen en hun ouders (preventie),
snellere (eerder op de juiste plek), betere/effectievere en integrale jeugdhulp die aansluit op deze leefomgeving,
het versterken van het probleemoplossend vermogen van jeugdigen en hun ouders. Uitgaan van mogelijkheden/talenten in plaats van onmogelijkheden.
De veerkracht van gezinnen en het sociale netwerk versterken
Dit vraagt om een andere manier van denken en handelen, zowel bij de gemeente, samenwerkende organisaties en inwoners.
In de eerste twee jaar na de overdracht, heeft Olst-Wijhe zich vooral gericht op de continuïteit van de zorg voor hun jeugdige cliënten en het realiseren van een lokaal toegangsteam waar jeugdigen en/of hun ouders terecht kunnen met vragen over ondersteuning en/of specialistische jeugdhulp. Daarnaast zijn de eerste stappen gezet voor de vernieuwing van de jeugdhulp. De komende vier jaar gaat Olst-Wijhe verder met de inhoudelijke vernieuwing van de jeugdhulp. Dit doet de gemeente in samenwerking met de partijen die bij de jeugdhulp zijn betrokken.
Hoe gaat de gemeente Olst-Wijhe dit doen?
Olst-Wijhe gaat dit doen door:
§ Doorontwikkeling integrale samenwerking, afstemming en communicatie/- participatie in de jeugdketen.
Bijeenkomsten tussen medewerkers van het toegangsteam (gemeente), het Centrum voor jeugd en Gezin (CJG), kinderopvang/peuterwerk, het onderwijs, de huisartsen, vrijwilligers, jeugdigen en ouders moeten het volgende opleveren:
o vragen, wensen, en behoeftes in beeld brengen,
o knelpunten inventariseren en samen oplossen,
o vernieuwende werkvormen ontwikkelen en uitvoeren,
o afspraken maken over de wijze waarop we (nog) beter integraal met elkaar kunnen communiceren, afstemmen en samenwerken.
Om direct in te kunnen spelen op vragen, behoeftes (bijvoorbeeld korte interventies of voorlichting) en/of ideeën voor vernieuwende werkvormen, werkt Olst-Wijhe hiervoor met een uitvoeringsbudget.
§ Het bevorderen van kwaliteit en innovatie in de jeugdketen
Al succesvol bewezen acties en interventies worden versterkt en/of uitgebreid. Denk hierbij aan de versterking van de positie van de praktijkondersteuner GGZ jeugd, het (ambulant) jongerenwerk, uitbreiding, intensivering en overdracht van kennis en expertise aan vrijwilligers, ouders en professionals (bijvoorbeeld via scholing) en uitbreiding en versterking van het aanbod aan preventieve thuis/gezinsbegeleiding in onze gemeente.
Onderdeel hiervan is het voorstel om het jongerenwerk structureel uit te breiden van 22 naar 36 uur per week. Dit voorstel wordt afgewogen bij de Kadernota 2018 – 2021.
§ De doorontwikkeling van gemeentelijke sturingsinformatie.
Aan de hand van beschikbare cijfers over preventie/jeugdhulp en doormiddel van interviews met jeugdigen, ouders, vrijwilligers en professionals in onze gemeente, krijgt de gemeente informatie op basis waarvan beslissingen worden genomen (sturingsinformatie). Sturingsinformatie is essentieel om integraal en preventief te kunnen werken. Olst-Wijhe gaat daarom ook starten met het opstellen van wijkprofielen jeugd en gezin.
Wanneer gaan we dit doen?
Wethouder Jeugd Marcel Blind: “Ik heb er alle vertrouwen in dat we door de samenwerking met alle partners beter aan kunnen sluiten bij de vraag van de kinderen en hun ouders. Daarmee wordt de hulp en ondersteuning aan ouders en kinderen beter. Dit voorstel wordt 13 maart 2017 besproken in de gemeenteraad. Het is de bedoeling dat de in het voorstel beschreven acties en interventies worden uitgevoerd in 2017 en 2018. In het 2e kwartaal 2018 wordt een evaluatie uitgevoerd en volgt een plan van aanpak voor 2019/2020. We willen ook dat de jongerenwerker meer uren wordt ingezet in onze gemeente. Dit voorstel wordt tegen andere voorstellen afgewogen bij de Kadernota 2018 – 2021.”